XII. Kongres WSPÓLNOTY-COEXISTENTII odbędzie się 17 czerwca Ostrawie

XII. Kongres ruchu politycznego COEXISTENTIA odbędzie się w piątek 17.6. br. w siedzibie Związku Węgrów w Ostrawie. Początek obrad zaplanowano na godz. 13.00. Kongres COEX, który zgodnie ze statutem przebiega co dwa lata, uchwali nowy program Ruchu oraz wybierze nowe organy centralne – przewodniczącego, pierwszego wiceprzewodniczącego, Radę Republikową, Komisję Rewizyjną i Sąd Rozjemczy. Polską Sekcję Narodową reprezentować będzie 40 delegatów, węgierską – 40 a ukraińsko-rusińską – 2. Obrady będą miały charakter roboczy, bez udziału gości.

Centralne organy Ruchu reprezentowali w ubiegłej kadencji przewodniczący Sándor Pálffy, pierwszy wiceprzewodniczący Władysław Niedoba i przewodniczący sekcji narodowych, polskiej – Stanisław Gawlik i węgierskiej – László Attila Kocsis. Najważniejszą imprezą zorganizowaną w ubiegłym roku było uroczyste zebranie Rady Republikowej z okazji 20. rocznicy powstania Ruchu, które odbyło się 27.3.2010 w Kocobędzu. Udział wzięli w nim wybitni goście, m.in. ambasador Republiki Węgierskiej i założyciele Coexistentii-Együttélés-Wspólnoty działający dziś w Partii Koalicji Węgierskiej na Słowacji. Odbyły się dwa zebrania Rady Republikowej – w Ostrawie i Pradze. Działania Ruchu są wspierane przez inicjatywy Organizacji Pożytku Publicznego Koexistencia o.p.s., i to jak przez działalność wydawniczą, tak przez organizowanie konferencji. Zarząd i rada nadzorcza były wybrane na zgromadzeniu ogólnym w dniu 20.12.2010 w składzie: zarząd – Tadeusz Toman (przewodniczący), Péter Balla, Zoltán Domonkos, Stanisław Gawlik, Władysław Niedoba, Paweł Wania, rada nadzorcza – Bogusław Kaleta (przewodniczący), László Attila Kocsis, Sándor Pálffy. O działalności Ruchu informuje biuletyn „Wiadomości-Tudósításók-Zprávy“ i strony internetowe www.coexistentia.cz.

Podkreślić trzeba, że ruch polityczny COEXISTENTIA jest finansowany niemal wyłącznie z dobrowolnych składek członkowskich swoich członków i sympatyków. Prawa do państwowych dotacji z budżetu państwa nie ma, bo nie spełnia warunków ustaw wyborczych. Państwo czeskie finansuje tylko te partie polityczne i ruchy polityczne, które w wyborach parlamentarnych uzyskały co najmniej 1,5 % głosów lub zdobyły mandat senatora. Pomimo to działalność tych organizacji politycznych warunkuje spełnieniem kosztownych finansowo zadań, przede wszystkim zapewnieniem corocznego sprawozdania audytorskiego.

Polska Sekcja Narodowa w kadencji 2009-11 realizowała zadania statutowe i uchwały XI. Kongresu COEX. W programie były przede wszystkim ocena dotrzymywania standartów europejskich w ochronie praw mniejszości narodowych przez instytucje państwowe i samorządowe Konkretnie chodzi o prawo korzystania z własnego języka w kontaktach urzędowych, prawo do kształcenia w języku ojczystym zagwarantowane przez państwo, prawo do uczestnictwa w rozwiązywaniu spraw dotyczących mniejszości narodowych, prawo do szerzenia informacji we własnym języku, prawo do rozwoju własnej kultury, prawo do zachowania własnych pamiątek kulturalnych i majątków. Na zebraniach Polskiej Sekcji Narodowej były omawiane problemy żywotnie ważne dla mniejszości narodowych, przede wszystkim problematyka szkolnictwa narodowościowego z uwzględnieniem przede wszystkim polskiego szkolnictwa mniejszościowego, ustawowe wdrażanie dwujęzyczności, prasa narodowościowa, dostęp mniejszości narodowych do mediów elektronicznych i problematyka finansowania działalności stowarzyszeń obywatelskich mniejszości narodowych. Z punktu widzenia Ruchu implementacja do czeskiego systemu prawnego Umowy Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych i Europejskiej Karty Języków Mniejszościowych lub Regionalnych jest niedostateczna. Oddzielnym problemem jest przedłużające się w czasie wdrażanie dwujęzyczności przez organy samorządowe, pomimo że Republika Czeska zobowiązała się spełnić postulaty polskiej mniejszości narodowej przez ratyfikację wspomnianych umów międzynarodowych i pomimo ustawowego obowiązku do ochrony języka polskiego w powiatach Karwina i Frydek Mistek. Dwujęzyczne tablice mają być zgodnie z ustawą zainstalowane w 31 gminach, w których żyje więcej jak 10 % obywateli narodowości polskiej. Pomimo to gmin, które przynajmniej częściowo realizują ten postulat jest mniejszość.

Wielkie znaczenie COEXISTENTIA przywiązuje do działalności na szczeblu gminnym. Do wyłącznej kompetencji Grup Gminnych należy wnioskowanie kandydatów w wyborach do przedstawicielstw gminnych, przygotowanie list kandydackich i udział w życiu politycznym gminy. Udział Ruchu w wyborach w 2010 roku przyniósł razem 42 mandatów, z tego 34 – na listach Ruchu i 8 – na listach stowarzyszenia z kandydatami niezależnymi. Mandaty uzyskał w Lutyni Dolnej, Karwinie (2), Olbrachcicach (2), Cierlicku, Kocobędzu (2), Ropicy (2), Trzanowicach (2), Trzyńcu (4), Wędryni (6), Nydku (2), Gródku (4), Koszarzyskach, Milikowie (5), Nawsiu (2), Jabłonkowie, Piosku, Bukowcu (3), Łomnej Dolnej. Progu 5 % nie pokonał tylko w Rychwałdzie, Stonawie i Piotrowicach koło Karwiny. Na listach Ruchu było zarejestrowanych łącznie 345 kandydatów. Gdyby ustawa wyborcza nie była dyskryminująca wobec małych partii politycznych, miałby mandatów więcej. Na szczeblu wojewódzkim i w wyborach do Izby Poselskiej i Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej, ewentualnie w wyborach do Parlamentu Europejskiego ze względu na 5 % próg COEXISTENTIA zmuszona jest współpracować z innymi partiami wyborczymi lub przynajmniej popierać te partie wyborcze, których program jest maksymalnie zbieżny. Z inicjatywy Polskiej Sekcji Narodowej oceniono działalność Komitetów do Spraw Mniejszości Narodowych, przed wszystkim na podstawie korespondencji z poszczególnymi gminami. Największym problemem jest tu absencja ustawowego określenia praw i obowiązków tych komitetów.

W bieżącym roku odbył się w Republice Czeskiej, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, Spis Powszechny. I w tym temacie Ruch oceniał stosunek poszczególnych organów do spisu i oceniał ich działalność. W sprawie wyników Spisu Powszechnego wypowie się po ich opublikowaniu przez Czeski Urząd Stytystyczny.

Członkowie Ruchu są aktywni w pracy poszczególnych stowarzyszeń obywatelskich. Na terenie Śląska Cieszyńskiego działa przeszło 20 organizacji polskiej mniejszości narodowej – Polski Związek Kulturalno-Oświatowy, Macierz Szkolna, stowarzyszenie sportowo-turystyczne Beskid Śląski, organizacje branżowe i inne. Organizacją zastrzeszającą jest Kongres Polaków w Republice Czeskiej, gdzie współpracuje przede wszystkim z pierwszym wiceprzewodniczącym Bogusławem Chwajolem. Poparcie ma również przewodniczący Kongresu Józef Szymeczek, pomimo że dotąd nie był zrealizowany postulat, aby wzajemna współpraca miała podstawy programowe, i nie była oparta wyłącznie na przypadkowych spotkaniach działaczy. COEXISTENTIA współpracuje też z stowarzyszeniami mniejszości węgierskiej i mniejszości ukraińskiej w Republice Czeskiej. W Polsce jest aktywna współpraca z Polskim Stronnictwem Ludowym, chodzi o partię rządząca, partnera koalicyjnego Platformy Obywatelskiej. COEXISTENTIA opiekuję się tablicą pamiątkową Wincentego Witosa w Gródku, premiera z okresu międzywojennej Polski. Współpraca będzie kontynuowana, na przyszłość są przygotowane następne wspólne imprezy.

(TT)